آلاينده‌ها را مي‌توان به عنوان اوليه يا ثانويه تقسيم‌بندي كرد. آلاينده‌هاي اوليه عناصري هستند كه به طور مستقيم از يك فرآيند منتشر مي‌شوند. براي مثال خاكستر كه از يك آتشفشان و يا گاز منوكسيدكربن كه از اگزوز ماشين خارج مي‌شود و آلاينده‌هاي ثانويه به صورت مستقيم متصاعد نمي‌شوند بلكه آنها وقتي شكل مي‌گيرند كه آلاينده‌هاي اوليه فعل و انفعالاتي انجام مي‌دهند يكي از مثال‌هاي مهم آلاينده‌هاي ثانويه گاز ازن است.
● بعضي از آلاينده‌هاي اوليه
▪ اكسيدهاي نيتروژن (NO۲ ) بخصوص دي اكسيد نيتروژن كه از سوخت و سوزهاي با درجه حرارت بالا متصاعد مي‌شود كه آن را مي‌توان به صورت غباري قهوه‌اي رنگ بر بالاي آسمان شهرها مشاهده كرد.
▪ دي اكسيد كربن (CO۲)، يك گاز از خانواده گازهاي خانه سبز (گلخانه‌اي) است كه از احتراق و بازدم متصاعد مي‌شود.
▪ آمونياك (NH۳) متصاعد شده از فرآيندهاي كشاورزي
▪ بوهاي متصاعد شده از زباله، فاضلاب و فرآينده‌هاي صنعتي
● آلاينده‌هاي ثانويه
▪ منابع متمركز مانند خروجي دودكش‌هاي نيروگاه‌ها، كارخانجات، مراكز سوزاندن زباله‌هاي شهري
▪ منابع متحرك مانند اتومبيل‌ها، هواپيما و غيره
▪ ذرات به‌وجود آمده به دليل سوختن كنترل شده كشاورزي و جنگلي
▪ اتومبيل‌هايي كه باعث متصاعد شدن مواد آلاينده مي‌شود
▪ دفن زباله در گودال‌هاي زميني كه باعث توليد گاز متان مي‌شود.
● منابع طبيعي آلاينده‌ها
▪ غبار از منابع طبيعي، معمولا از نواحي وسيع كه عاري از سبزينه هستند
▪ گاز متان متصاعد شده از حيوانات پس از هضم غذا براي مثال در گاوها
▪ گاز رادون متصاعد شده از تخريب راديو اكتيو در لايه‌هاي كره زمين
▪ دود و دي اكسيد كربن از آتش‌سوزي‌هاي طبيعي
▪ وقوع آتشفشان
● كيفيت هوا داخلي (IAG)
گاز فورمالدهايد(h۲co)كه از مواد ساختماني مثل موكت‌ها و تخته نئوپان متصاعد مي‌شود. رنگ‌ها وتينر‌ها كه از خود تركيبات ارگانيك قابل انفجار متصاعد مي‌كنند. آلاينده‌هاي ديگر مانند استفاده از خوشبوكننده‌ها، سوزاندن چوب در اجاق و شومينه باعث اضافه شدن مقدار زيادي از ذرات موجود در هوا مي‌گردد.
برخي از مرگ و مير مرتبط با هواي آلوده ممكن است به دليل استفاده از سم‌هاي حشره‌كش در داخل محيط‌هايي كه فاقد گردش هواي مناسب هستند اتفاق مي‌افتد و لباس‌هاي خشكشويي شده براي چند روز از خود گازهاي همچون تتراكلراتيلن متصاعد مي‌كنند.
مرگ‌وميرناشي از منوكسيدكربن معمولا به دليل دودكش‌هاي نامناسب شومينه‌ها و يا سوزاندن ذغال در محيط‌هاي داخلي به وقوع مي‌پيوندد. مسموم شدن با منوكسيدكربن حتي از شعله‌هايي كه به‌درستي تنظيم نشده‌اند به وقوع مي‌پيوندد. آلاينده‌ها از منابع بيولوژيك هم در محيط‌هاي داخلي يافت مي‌شوند. حيوانات خانگي دندر توليد مي‌كنند و انسان‌ها گردي از لايه‌اي كوچك پوست و موي‌هاي تخريب شده برجاي مي‌گذارند.
حشرات ريز در رختخواب‌ها، فرش‌ها و موكت و مبلمان توليد آنزيم‌ها و مدفوع به سايز ميكروبي مي‌نمايند. كپك‌ها در داخل ديوارها ايجاد مي‌شوند و توليد ميكوتوكسنين‌ها مي‌كنند. سيستم‌هاي تهويه مطبوع نيز بارور كننده بيماري لينجر و همچنين كپك‌ها مي‌شوند.
● اثرات روي سلامتي
مردم جهان هر ساله حتي بيشتر از حوادث رانندگي جان خود را براثر آلودگي هوا از دست مي‌دهند. دلايل مستقيم مرگ و مير مرتبط با آلودگي هوا شامل بيماري‌هايي همچون آسم تحريك شده، برونشيت، بيماري‌هاي قلب و ريه و آلرژي‌هاي تنفسي را مي‌توان نام برد.
از اثراتي كه آلودگي هوا بر سلامتي دارد مي‌توان از تغييرات كوچك بيوشيميايي و فيزيولوژيي تا مشكلات تنفسي، خس و خس سينه، سرفه باشد. عكس‌العمل‌هاي هر شخص به آلودگي‌ها بستگي به نوع آلودگي كه آن شخص در معرض آن قرار گرفته و ميزان قرارگيري در معرض آلودگي، وضعيت سلامتي و ژنتيكي او دارد .
