مكان مناسب براي نور، مكاني است كه واقعا نياز به روشن بودن محيط ضروري مي نمايد. دقيقا مانند پاركينگهاي بزرگ شركت واحد كه با نور خيره كننده اي بي علت تا صبح محيط پاركينگ و چند خيابان اطراف را مثل روز روشن ساخته اند. حال آنكه تدابيرامنيتي در محيط يك بانك كم نورتر از پاركينگهاي اتوبوسهاي شركت واحد است.
تا حالا چند بار به خورشيد خيره شده ايد؟ بعد از خيره شدن به جوشكاري چه احساسي داشته ايد؟ نظرتان نسبت به راننده اي كه پشت سرتان با نور بالا رانندگي مي كند چيست؟ ما كم و بيش در زندگيمان تمام اين موارد را ديده ايم. اگر اينطور است مطمئن باشيد آلودگي نوري را تجربه كرده ايد. آلودگي نوري نور مزاحمي است كه اغلب در تاريكي شب ها ي باعث آزارهاي چشمي شده و آسيب هايي را ناخواسته به روح و جسم ما وارد مي كند. بگذاريد در ابتدا ببينيم آلودگي نوري چيست: به نورهاي مصنوعي كه در زمان يا مكان نامناسب از استاندارد خود خارج شده و با كيفيت نامطلوب محيط زيست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده مي سازد را آلودگي نوري مي ناميم. يك نور استاندارد بايد از سه فاكتور زمان و مكان و كيفيت بهره مند باشد.
● مكان مناسب
مكان مناسب براي نور، مكاني است كه واقعا نياز به روشن بودن محيط ضروري مي نمايد. دقيقا مانند پاركينگهاي بزرگ شركت واحد كه با نور خيره كننده اي بي علت تا صبح محيط پاركينگ و چند خيابان اطراف را مثل روز روشن ساخته اند. حال آنكه تدابيرامنيتي در محيط يك بانك كم نورتر از پاركينگهاي اتوبوسهاي شركت واحد است. باز هم بدنبال مثالهايي از اين قبيل باشيد زيرا پيدا كردن نمونه هاي استاندارد در كشور ما بمراتب دشوار تر از ديدن نمونه هاي غير استاندار است.
● زمان مناسب
ضمن اينكه در روز(زمان) احتياجي به روشن ماندن يك لامپ نيست در شب نيز در مسيرهاي كم رفت و آمد احتياجي به روشن ماندن انواع روشنايي ها نيست مانند نيمه شب در معابر كم رفت و آمد و يا در راهروي يك بيمارستان يا اداره. تا اينجا كمي با محيط هايي كه در آن آلودگي نوري باعث آزارمان مي شود آشنا شديم. اميدوارم باعث شده باشد كه كمي به اطرافمان بيشتر دقت كنيم. اما سوال اين هفته اينجاست كه چه چيز باعث آلودگي نوري مي شود؟ در حقيقت در ابتدايي ترين نگاه چه گونه اي از لامپها را ما لامپ ناهنجار و غيراستاندارد مي ناميم؟ آيا ما احتياج داريم تا زير هواپيماها يا اجرام معلق در آسمان تاريك شب را ببينيم. يا نياز به داشتن ستاره ها داريم تا يادآور جايگاه واقعي ما در جهان شوند. تا شايد روزي به خود غره نگيريم كه ما تنها مخلوق خداييم يا اينكه دست كودك خويش را بگيريم و دقايقي را بدون صرف هزينه به يك گردش علمي يا پيك نيك شبانه ببريم تا از زيبايي شب نيز بهره مند گردد. بدست آوردن كداميك را ترجيح مي دهيد؟ دقت داشته باشيد در يك لامپ غير استاندارد بسته به نوع و طراحي آن از ۳۰ تا ۴۰ درصد اتلاف انرژي را به همراه دارد و همينطور ديد عابران را نيز كم كرده و تحت شعاع قرار مي دهد. فكر مي كنيد با اصلاح هر لامپ سر در خانه هايمان به چند روستا برق رساني شود يا ساعات خاموشي مان كاهش يابد؟ اگر همه ما موارد ساده را در خصوص كنترل آلودگي نوري رعايت كنيم بي شك بيش از نصف آلودگي نوري شهرهايمان برطرف خواهد شد.
● اثرات مخرب آلودگي
اما اثرات مخرب آلودگي نوري بر انسان و محيط زيست به مراتب جدي تر از حد انتظار ماست. چه بهتر است ببينيم آلودگي نوري از كجا شروع شد و كشورهاي پيشتاز تا به حال چه كرده اند؟ زماني را تصور كنيد كه هنوز انسانها در غارها زندگي مي كردند يا چرا آنقدر دور همين چند قرن اخير. فكر مي كنيد روال زندگي آنان در طول شبانه روز چگونه بود. آنان مجبور بودند امورات زندگي شان را با طلوع و غروب خورشيد تنظيم كنند. با اولين سپيده بيدار شده و با پايين رفتن خورشيد به بستر بروند. در حقيقت سيكل زندگي طبيعي انسان به همين منوال است. ساعت دروني بدن و ريتمهاي رفتاري در طول تاريخ بشريت با همين زمان بندي شكل گرفته و رفتارهاي سالم و طبيعي انسان را تثبيت كرده اند. شما مطمئن باشيد اگر غير اين بود خداوند در مراحل پيدايش زمين حتما لامپ را نيز در آفرينش خود قرار مي داد. اما وجود هر نور مصنوعي براي انسان لازم نبود چرا كه سلامت او و اطرافش را به خطر مي انداخت... انسانها در طول تاريخ سعي كردند از عوامل طبيعي مانند جمع آوري كرمهاي شب تاب،ساخت شمع ،استفاده از روغن هاي حيواني و سوزاندن چوب براي روشن ساختن اطرافشان بهره مند شوند.
اين روال تا اختراع برق توسط اديسون ادامه داشت و همانطور كه اول وسيله اي اختراع مي شود و بعدها فرهنگش مي آيد رفته رفته استفاده از لامپ و برق در تمام خانه ها ادارات خيابانها و بزرگراه ها شيوع پيدا كرده و پا از حيطه خود فراتر نهاد و به وسيله اي جهت سرگرمي و بوجود آوردن زيبايي ها و رنگهاي خيره كننده در آبنماها ساختمانها، برجها و... انجاميد. ساليان سال مردمان روستا و شهرها بدون هيچ زحمتي به سادگي به نظاره ستاره ها ي دنباله دارها و گاه بارش هاي شهابي مي نشستند اما به نظر مي رسد نوعي سنت گريزي (همانگونه كه در جوان هاي امروز مي بينيم) ديده شد و سيل هجوم به سمت نور بدون توجه به استانداردهاي احتمالي را در دهه هاي اخير شاهد بوديم. اما از دست رفتن ستارگان چيز كمي نبود كه بتوانيم آن را نبينيم. اولين مطالعات را در ستاره شناسان در حدود ۴۰ سال پيش در خصوص آلودگي نوري داشتند. چرا كه پيش از محسوس بودن اين افزايش روشنايي براي ساير افراد تجهيزات دقيق ستاره شناسان متوجه چنين شرايطي شده بود. كم فروغ تر شدن ستاره گان در شهر ها ي بزرگ آنان را برآن داشت تا چرايي موضوع را جويا شوند.
اما توجه جدي به اين مسأله و تصويب اولين قوانين در سطوح منطقه اي، استاني و ملي به چند سال پس از آن موكول گرديد. اولين گردهمايي علمي بين المللي دراين باره در اكتبر ۱۹۵۵ در ايتاليا و با موضوع آلودگي نوري ابعاد و احتمال وقوع برگزار گرديد. و به فاصله ۲ سال اولين قانون محلي مبارزه با آلودگي نوري در ايتاليا به تصويب رسيد. يكي از اولين و برجسته ترين قوانين مقابله با آلودگي نوري مربوط به ناحيه لومباردي كشور ايتالياست كه در سال ۲۰۰۰ به تصويب رسيد و به الگوي مناسبي براي ساير مناطق و كشورها مبدل شد. كشورهاي آمريكاو استراليا نيز از پيشتازان اين مبارزه هستند. در اينجا به چند بند از قانون منطقه لومباردي توجه فرماييد. سيستمهاي روشنايي بايد به وسيله سيستمهايي كه قابليت كم كردن ميزان تابش نوررا پس از ساعات خاموشي شبانه دارند پشتيباني شوند.
سيستمهاي روشنايي بايد مجهز به لامپهايي با حداكثر بازده با توجه به فناوري روز باشند. مقامات دولتي بايد ترويج كننده اصولي باشند كه در اين قانون به آنها اشاره شده است و اولين كساني هستند كه كاربرد صحيح اين قوانين را كنترل خواهند نمود. نصب كنندگان وسايل روشنايي تنها مجاز به نصب وسايلي هستند كه روي آن قيد شده باشد مطابق با قوانين مقابله با آلودگي نوري با مصرف حداقل انرژي منطبق با قانون منطقه لومباردي.